قصه های فیه ما فیه

روزی، اتابک گفت: «رومی‌های کافر گفته‌اند که می‌خواهیم دخترهای خود را به مسلمان‌ها بدهیم تا دین ما یکی شود و شاید این‌گونه مسلمانی از میان برود.»

پادشاهی بر لب جویی نشسته بود دل‌تنگ و اندوهگین و نزدیکانش از او هراسان و ترسان، چراکه دل‌تنگی‌اش با هیچ نیرنگی گشوده نمی‌شد. پادشاه دلقکی داشت که با او مهربان بود. نزدیکان پادشاه از او خواستند که به نیرنگی پادشاه را بخنداند.

این سخن‌ها برای کسی است که او به سخن نیازمند است تا آن را دریابد. کسی که بدون سخن درمی‌یابد، با او چه نیازی به سخن گفتن است؟ برای چنین کسی، از زمین و آسمان سخن می‌بارد.

درویشی نزد پادشاهی رفت. پادشاه گفت: «ای زاهد!» درویش پاسخ داد: «زاهد تویی!» پادشاه پرسید: «من چگونه زاهد باشم هنگامی‌که همه‌ی دنیا از آن من است؟»

مولانا گفت: کسی نزد سید برهان‌الدین آمد و گفت: «ستایش تو را از فلانی شنیدم.» سید گفت: «آیا او مرا می‌شناسد که ستایشم می‌کند؟ اگر از روی سخنانم شناخته که نشناخته است، اما اگر به‌راستی از اندرونم آگاه شده باشد، پس ستایش او درست است.»