هفته شانزدهم بارداری:

وضعیت مادر و جنین در هفته شانزدهم بارداری

با شروع هفته شانزدهم بارداری تقریباً نصف دوره حاملگی شما به سلامت گذشته است و امیدواریم بقیه روزها هم به همین خوبی و سلامتی باشد تا درنهایت فرزند دلبند خود را در آغوش بکشید.

حالا دیگر جنین کوچک شما تغییرات زیادی کرده ولی چشم‌های کوچک او هنوز بسته‌اند ولی به‌آرامی حرکت می‌کنند.

هفته شانزدهم بارداری ناخن‌های انگشت پای جنین هم شروع به رشد کردند و حالا اندازه هورمون‌ها هم به سطح ثابت و مناسبی رسیده و دیگر نوسانات اخلاقی خود را نشان نمی‌دهند و حالت تهوع و حس‌های ناخوشایندی که داشته‌اید کمتر می‌شود و هیجانات ادامه روند بارداری را بیشتر احساس می‌کنید. در ادامه مطلب با وضعیت جنین در هفته شانزدهم بارداری وضعیت مادر در هفته شانزدهم بارداری و سایر اطلاعات مفید در این رابطه آشنا خواهید شد.

وضعیت جنین در هفته شانزدهم بارداری

در این هفته ماهیچه‌های صورت جنین رشد قابل‌توجهی کرده‌اند و حتی دیگر توانایی باز و بسته کردن لب‌هایش را هم دارد و آن‌قدر رشد کرده که بتواند کارهای خطرناک انجام دهد. از هفته پیش چنگ زدن را آغاز کرده و می‌تواند بند ناف را هم بگیرد اما خوشبختانه زورش به‌قدری نیست که توانایی آسیب رساندن به بند ناف را داشته باشد. از مدت‌ها پیش بیشتر اعضای بدن او مشغول فعالیت هستند و یکی از پرکاربردترین اعضای بدن جنین شما دستگاه گردش خون او و دیگری مجاری ادراری است. شاید باورتان نشود که قلب جنین شما در هر روزی که می‌گذرد 25 لیتر خون را پمپاژ می‌کند و وظیفه خود را به نحو احسن انجام می‌دهد.

گوش و چشم جنین هم هنوز در پی پیدا کردن جایگاه مناسبی هستند که در سر جای خود قرار بگیرند که هنوز کمی با آن فاصله دارند. در این زمان چشم‌های جنین به‌آرامی حرکت می‌کند و شما می‌توانید در اطراف سر جنین گوش‌هایش را ببینید. بااینکه بند ناف وظیفه تأمین نیازهای بدن جنین را بر عهده دارد اما صفرا داخل معده ترشح می‌شود.

حالا پاها بلندتر از قبل شده و می‌تواند داخل کیسه آب شنا کند. هفته شانزدهم بارداری به بعد جنین شما یک شخصیت مستقل دارد و حتی دیگر اثرانگشت‌های او هم در سرانگشتان نمایان می‌شود و سیستم دفاعی شکل کامل‌تری به خود می‌گیرد و توانایی دفاع کردن از خودش را دارد به‌طوری‌که حتی کلیه‌های او هم مثل ساعت کار می‌کنند و می‌توانند ادرار دفع کنند.

قد و وزن کودک شما جنین شما در هفته شانزدهم بارداری به ترتیب 11.9 سانتی‌متر و 103 گرم است.

وضعیت مادر در هفته شانزدهم بارداری

در هفته شانزدهم بارداری حرکت‌های جنین محسوس‌تر می‌شود که به آن‌ها کوتینگ می‌گویند و شما در شکم خود احساس قلقلک، حساسیت یا لرزش می‌کنید. البته ممکن است حرکت‌های جنین را متوجه نشوید که احتیاجی به نگرانی نیست زیرا هنوز تا هفته هجدهم فرصت دارید و برخی اوقات حتی تا هفته بیست و چهارم هم حس کردن حرکت‌های جنین طول می‌کشد و در افراد مختلف این وضعیت متفاوت است و گاهی ممکن است در یک فرد مشخص در حاملگی‌های مختلف این جریان متفاوت باشد.

در هفته شانزدهم بارداری شما می‌توانید وریدهای سینه را مشاهده کنید چون غده سازنده شیر در سینه‌ها فعالیت بیشتری دارد و جریان خون در سینه‌ها بیشتر می‌شود؛ به همین دلیل در هفته شانزدهم سینه‌های خود را متورم‌تر و سنگین‌تر از قبل می‌بینید و جریان خون چیزی حدود 40 تا 50 درصد بیش از سابق است.

رحم شما که در هفته قبل 150 گرم وزن داشت و حالا حدود 250 تا 320 گرم شده و مایع آمنیونی که در این مرحله قرار دارد 250 گرم است. اگر تا این لحظه اضافه‌وزن خاصی را در دوره بارداری مشاهده نکرده‌اید قطعاً از این به بعد اضافه‌وزن بیشتری را مشاهده می‌کنید.

مراقبت‌های بارداری در هفته شانزدهم بارداری

یکی از آزمایش‌های بسیار مهم در طول دوره بارداری آزمایش آمنیوسنتز است که به‌منظور تشخیص بیماری‌های کروموزومی مثل بیماری اسکلتی، عفونت‌ها، سندروم داون و بیماری دستگاه‌های عصبی و آزمایش و اختلالات سوخت‌وساز بدن است. مادرانی که بالای 35 سال سن دارند و باردار می‌شوند یا افرادی که سابقه بیماری ژنتیکی دارند هم این آزمایش را انجام می‌دهند. نحوه انجام این آزمایش به این صورت است که با استفاده از یک سوزنی که از طریق شکم وارد رحم می‌شود نمونه‌ای از مایع آمنیوتیک اطراف بدن جنین خارج می‌شود تا آزمایش‌های لازم روی آن انجام شود. معمولاً در هفته شانزدهم تا هجدهم بارداری آزمایش مذکور انجام می‌شود.

با توجه به اینکه در هفته شانزدهم بارداری رحم به‌قدر کافی بزرگ شده و اطراف جنین به مقدار کافی مایع آمنیوتیک قرار دارد، این آزمایش انجام می‌شود تا بدون اینکه صدمه‌ای به جنین وارد شود مایع تخلیه شود.

برای آزمایش آمنیوسنتز حدوداً 15 دقیقه تا نیم ساعت زمان نیاز است. بعد از این‌که پزشک پوست شکم را ضدعفونی و بی‌حس می‌کند محل دقیق قرار گرفتن جفت و جنین را با استفاده از سونوگرافی مشخص می‌کند و با یک سوزن بلند و باریک از روی دیواره شکم به درون حفره آمنیون نفوذ می‌کند که مسیری که طی می‌کند در سونوگرافی قابل‌مشاهده است.

حدوداً 30 سی‌سی از مایع داخل سوزن وارد می‌شود تا برای انجام آزمایش‌های غربالگری آزمایشگاه فرستاده شود که حدود 2 تا 3 هفته برای نتیجه آن زمان نیاز است، البته گاهی اوقات امکان وجود خطراتی در این آزمایش هم هست و ممکن است جفت و جنین آسیب ببیند یا عفونتی شامل حال آن‌ها شود و بارداری به خطر بیفتد.

درصورتی‌که مادر Rh منفی داشته باشد باید آمپول روگام تزریق شود. در طول زمانی که آزمایش آمنیوسنتز صورت می‌گیرد مادر کاملاً هوشیار است و هیچ نیازی به بی‌حسی و بیهوشی نیست زیرا هیچ دردی شامل حال مادر نمی‌شود و فقط در لحظه ورود سوزن یک درد بسیار کمی احساس می‌شود.

بعدازاینکه آمنیوسنتز انجام شد باید 20 دقیقه مادر استراحت کند. انجام دادن خود آزمایش آمنیوسنتز باعث افزایش یک‌درصدی احتمال سقط‌جنین می‌شود پس بهتر است پزشک متخصصی را برای خود انتخاب کنید تا درصورتی‌که واقعاً نیاز به انجام این آزمایش بود برای شما تجویز کند.

درصورتی‌که نتیجه آزمایش آمنیوسنتز منفی باشد یعنی جنین شما مشکل کروموزومی ندارد که البته همه مشکلات ژنتیکی را نمی‌توان با آزمایش آمنیوسنتز تشخیص داد. اگر جواب مثبت باشد آزمایش‌های بیشتری برای بررسی دقیق‌تر شرایط انجام می‌شود.

تغذیه در بارداری

در هفته شانزدهم بارداری متوجه نقش مهم‌تر آهن در تولید سلول‌های خونی قرمز بدن خواهید شد. درواقع آهن یکی از مهم‌ترین مواد مغذی است که بدن مادر به آن نیاز دارد تا مشکلی مادر و کودک را تهدید نکند.

درصورتی‌که آهن به‌اندازه کافی وجود نداشته باشد مادر دچار کم‌خونی می‌شود و خستگی و سایر بیماری‌ها به سراغ او می‌آیند. پس بهتر است موادی که بدن زن باردار به آن احتیاج دارد را در رژیم غذایی او بگنجانید که در ادامه به بعضی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• غلات (گندم یا نان سبوس‌دار)
• میوه و سبزیجات (سیب، هلو، هویج و اسفناج)
• مواد مغذی کم‌چرب و سرشار از پروتئین (گوشت گاو، ماست کم‌چرب و ماهی تن)
• گوشت و مرغ
• چربی‌های اشباع‌نشده (روغن‌زیتون و روغن کانولا)

زایمان طبیعی یا سزارین؟

درصورتی‌که خانم‌ها زایمان طبیعی را انتخاب کنند به‌سرعت می‌توانند بعد از زایمان تناسب‌اندام خود را با انجام ورزش‌های مناسب به دست بیاورند اما آن دسته از مادرانی که عمل سزارین انجام می‌دهند تا وقتی‌که به‌صورت کامل جای زخم جراحی و بخیه‌ها خوب نشود نمی‌توانند فعالیت خاصی داشته باشد و رسیدگی به اندام‌ها کار دشواری خواهد بود. البته بازهم تعیین نوع زایمان بر عهده پزشک متخصص است.

طب سنتی در بارداری

متخصصان طب سنتی عقیده دارند که نباید در طول دوره بارداری غذاهایی که هضم دشواری دارند خورده شوند. هر چه غذا سبک‌تر باشد بهتر است.

به‌طور مثال گوشت پرنده‌هایی ازجمله مرغ‌های جوان، بلدرچین، گوشت بره و بزغاله و کباب‌هایی که از این گوشت‌ها درست می‌شوند در کنار نان سبک و بدون سبوس و حریره بادام و بادام و شیر برنج و فرنی و مربای خانگی و عسل و حلیم جزو غذاهایی هستند که راحت‌تر هضم می‌شوند و بهتر است در رژیم غذایی زنان باردار از آن‌ها استفاده شود.

همسران در بارداری

توجه و محبتی که همسران در طول دوران بارداری به زنان باردار دارند اهمیت زیادی در روحیه آن‌ها دارد با توجه به اینکه از 4 ماهگی تغییر اندام خانم‌ها و به هم خوردن تناسب‌اندام آن‌ها اتفاق می‌افتد، گاهی اوقات تا بعد تا دوره شیردهی هم همراه آن‌ها است و اضافه‌وزن برایشان امری ناراحت‌کننده است.

بهتر است که همسران آن‌ها در تمام این شرایط همراهشان باشند به آن‌ها دلگرمی دهند و با رفتارهای مناسب و توجه زیاد به او نشان بدهند که هنوز مانند همان روزهای اول او را زیبا می‌بینند و با ابراز محبت و بیان جملات زیبا و امیدوارکننده کاری کنند که همسرشان این شرایط سخت را بهتر مدیریت کنند و از آن بگذرند.