داستان آموزشی کودکان
در مصرف گاز
ارزش گاز و نکات ایمنی گاز را بشناس!
آموزش مهارتهای اجتماعی و زندگی به کودکان و نونهالان
به نام خدای مهربان
اسم این پسر سامان است. سامان پسر خیلی خوبی است. او چیزهای زیادی دربارهی «درست استفاده کردن از گاز» میداند. سامان برنامههای تلویزیونی آقای ایمنی را با دقت تماشا میکند. او به صحبت آقای ایمنی با دقت گوش میدهد و برای مامان و بابا تعریف میکند.
سامان میداند اگر بابا بخواهد برای اضافه کردن وسیلهی گازسوز، لولهکشی کند، حتماً باید به شرکت گاز اطلاع بدهد. چون او میداند رگلاتور و کنتوری که در هر ساختمان نصب شده است بهاندازهی مشخصی میتواند به آن خانه گاز بدهد و اگر گاز بیشتری بخواهند حتماً باید به شرکت ملی گاز اطلاع بدهند.
سامان میداند. اگر گاز قطع شود و یا از کنتور یا رگلاتور گاز خارج شود باید حتماً به پستهای امدادی شرکت ملی گاز اطلاع بدهند. چون فقط «مهندسهای پست امدادی شرکت ملی گاز» اجازه دارند به رگلاتور و کنتور دست بزنند.
سامان میداند در تمام ساختمانهایی که لولهکشی گاز شده است، نزدیک در ورودی، یک «شیر مصرف اصلی» وجود دارد. همچنین در نزدیکی هر دستگاه گازسوز هم مانند بخاری و … یک «شیر مصرف» وجود دارد که وقتی از آن دستگاه استفاده نمیشود باید آن را ببندند. سامان میداند نباید دو یا چند وسیلهی گازسوز به یک شیرِ مصرف وصل باشد. او میداند وقتی هیچ وسیلهی گازسوزی به شیر مصرف وصل نباشد، حتماً باید سرِ لوله با درپوش فلزی مخصوص بسته شود.
سامان از آقای ایمنی یاد گرفته است که برای وصل کردن وسایل گازسوز به سیستم لولهکشی، باید از شیلنگهای تقویت شده که مخصوص گاز ساخته شده است استفاده شود. چون او میداند، شیلنگهای لاستیکی معمولی در برابر مواد نفتی و گازی خیلی زود فاسد و خراب میشود و باعث نشت گاز میشود.
طول این شیلنگها هم نباید از یک متر و نیم بیشتر باشد و همچنین نباید به حرارت اجاقگاز و وسایل گازسوز نزدیک باشد. برای آنکه شیلنگهای گاز را به وسایل گازسوز و لولهکشی گاز محکم کنیم، باید حتماً از بَستهای فلزی استفاده شود. چون او میداند اگر بهجای بست فلزی از پیچاندن سیم یا هر چیز دیگر استفاده شود؛ یا باعث بریده شدن و جدا شدن شیلنگ میشود و یا نمیتواند شیلنگ را محکم نگه دارد.
سامان میداند بعد از بستنِ بستِ فلزی باید با استفاده از کف، مطمئن شد که گاز نشت نمیکند. او میداند باید مقداری مایع دستشویی یا مایع ظرفشویی و یا پودر را داخل ظرف آب بریزد و بعد با اسفنج روی قسمتهایی که بست فلزی وجود دارد و همچنین روی شیلنگ و لولهی گاز بکشد. اگر روی این قسمتها حباب درست شد، باید فوراً شیر مصرف آن وسیلهی گازسوز را ببندد؛ چون از قسمتهایی که حباب درست شده است، گاز نشت میکند. او میداند هرچند وقت یکبار باید این کار را تکرار کند؛ و هرگز نباید برای پیدا کردن محل نشت گاز از شعلهی کبریت استفاده کند.
یک روز سامان در تلویزیون، خانوادهای را دید که براثر گازگرفتگی بخاری، دچار مسمومیت شده بودند و چون آنها را خیلی سریع به بیمارستان رسانده بودند نجات پیدا کرده بودند. خبرنگار آن برنامه میگفت: «اگر آنها را چند لحظه دیرتر به بیمارستان رسانده بودند حتماً در اثر گازگرفتگی خفه میشدند.» سامان خیلی ناراحت شد و به مامان گفت: «مامان جان! من از بخاری میترسم. بخاری ما را خفه میکند.»
مامان با مهربانی گفت: «نه سامان جان! اگر همه به صحبتهای آقای ایمنی توجه کنند، برای هیچکس چنین اتفاقاتی پیش نمیآید.»
سامان گفت: «دربارهی بخاری و یا وسایل گازسوز چه چیزهایی را باید رعایت کنیم؟»
مامان گفت: «اول، باید همیشه اجازه بدهیم هوای کافی در خانه جریان داشته باشد. مثلاً هیچوقت نباید زیر درها را بپوشانیم. دوم، باید وسایل گازسوز، به یک دودکش کلاهک دار وصل باشد. سوم، باید همیشه محل اتصال دودکش به وسایل گازسوز را بررسی کنیم تا مطمئن شویم محل اتصال، محکم است. چهارم، باید مطمئن شویم مسیر دودکش باز است و کلاهک دودکش در جای خود محکم است و شعلهی وسیلهی گازسوز آبیرنگ است و پرده و لباس و ظرفهای پلاستیکی در نزدیکی بخاری نباشد تا خانه دچار آتشسوزی نشود.»
سامان چیزهای زیادی هم دربارهی نکتههای ایمنی اجاقگاز میداند. سامان میداند برای روشن کردن گاز باید همیشه اول کبریت را روشن کند. سپس شیر گاز را باز کند.
سامان میداند مامان باید هنگام پختن غذا مراقب باشد تا غذا سر نرود و شعلهی گاز خاموش نشود؛ اما اگر چنین اتفاقی افتاد و گاز در آشپزخانه پخش شد؛ اول باید شیر گاز را ببندد و کبریت، فندک و یا کلید برق را روشن نکند و در و پنجره را باز کند و با تکان دادن حوله و یا پارچهی پنبهای مرطوب، گازها را به بیرون از خانه هدایت کند.
سامان میداند برای این کار نباید از تهویه، پنکه و یا هر وسیلهی برقی دیگر استفاده کند. او میداند اگر فضای آشپزخانه تاریک باشد، میتواند چراغقوه را بیرون از آشپزخانه روشن کند و برای بستن شیر گاز بهطرف آشپزخانه برود و اگر نداند گاز از کجا نشت میکند، باید شیر اصلی ورود گاز به ساختمان را -که بعد از کنتور قرار دارد- ببندد تا دیگر گاز وارد ساختمان نشود.
سامان میداند همیشه باید در خانه، کپسول خاموشکنندهی آتش وجود داشته باشد تا در صورت آتشسوزی بتوانند آتش را خیلی سریع خاموش کنند.
سامان چیزهای زیادی هم دربارهی درست مصرف کردن گاز میداند. او میداند گاز خیلی باارزش است و بهسختی و با خرج شدن پولهای بسیار زیادی به خانههای ما میرسد. ما نباید گاز را بیهوده هدر بدهیم.
وقتی در زمستان هوای خانه خیلی گرم میشود نباید پنجرهها را باز کنیم. سامان میداند وقتی گرمای خانه بهاندازهی لازم، مثلاً ۲۱ درجه برسد بهتر است بخاری یا شومینه را خیلی کم و یا شیر بعضی از شوفاژها را ببندیم.
سامان میداند برای پختن غذا نباید شعلهی گاز را زیاد کنیم و یا از ظرف بزرگ برای پختن غذای کم استفاده کنیم. او میداند برای هدر نرفتن گرما باید دریچهی کولر را ببندیم، درز پنجرهها را با درزگیر بپوشانیم. او میداند بهتر است پنجرهها را دوجداره کنیم.
وقتی مامان و بابا میبینند که سامان چیزهای زیادی دربارهی درست مصرف کردن گاز و نکات ایمنی گاز میداند، خیلی خوشحال میشوند.
مامان و بابا میگویند: «باید چگونه مصرف کردن از گاز را از سامان یاد بگیریم. چون او برنامههای آقای ایمنی را خیلی با دقت نگاه میکند. آفرین پسر گلم!»
آیا تو هم به برنامههای آقای ایمنی با دقت توجه میکنی؟ آیا میدانی گاز چقدر ارزش دارد و راههای جلوگیری از هدر رفتن گاز را میدانی؟ آیا از خطرات آن هم اطلاع داری؟