داستان کودکانه چیست؟

داستان کودکانه (قصه کودکانه) برخلاف اسم آن، به معنای داستان‌های سطحی و کم‌مایه نیست. بلکه داستان کودک، نسخه‌ای کوچک‌شده از ادبیات بزرگ‌سالان است که زبان و روش بیان آن، درخور فهم و درک کودک است اما باوجوداین سادگی، همچنان دربردارنده نتیجه اخلاقی و اجتماعی است. داستان کودکانه، علیرغم سادگی زبانی ، تأثیر زیادی بر فکر و ذهن کودکان دارد و می‌توان از آن به‌عنوان ابزاری برای آشنا کردن کودک با مفاهیم اخلاقی و اجتماعی و انتقال تجارب گذشته و حال به کودک استفاده کرد.

یک نمونه قصه کودکانه

به‌طور مثال، کودک با خواندن قصه کودکانه «جوجه اردک زشت» می‌فهمد که زندگی دارای یک پوسته ظاهری است که برای همه قابل‌رؤیت است. اما در زیر این پوسته ، دنیایی نهفته است که برای همه قابل‌دیدن نیست و صرفاً پس از عبور از مرحله رشد است که قابلیت‌های آن آشکار می‌شود. به‌طوری‌که یک جوجه اردک زشت پس از تحمل سختی‌ها و غلبه بر خشم و اندوه خود نهایتاً به یک قوی زیبا که مظهر کمال است تبدیل می‌شود. افزون بر این، کودک با خواندن این قصه کودکانه با مفهوم صبر، شکیبایی و استقامت آشنا می‌شود و درمی‌یابد که رسیدن به هدف، از یک «آرزو» و «تمایل قلبی» شروع می‌شود و با داشتن صبر و استقامت می‌توان به خواسته‌های خود رسید.

نقش قصه کودکانه در شکل گیری شخصیت کودک

سال‌های ابتدایی زندگی نقش بسیار پررنگی در شکل‌گیری شخصیت کودک دارد، زمانی که او به دنبال کشف دنیای اطراف خود می‌باشد. در این مقطع زمانی خواندن داستان برای او بسیار آموزنده خواهد بود. اهمیت قصه گویی در شیوه‌های یادگیری گذشته نیز ثابت شده است، چراکه داستان‌ها غالباً دربرگیرنده ارزش‌های فرهنگی جوامع مختلف هستند که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده‌اند.

اهمیت خواندن داستان

اهمیت خواندن داستان از روی کتاب منافع بسیاری برای کودکان خواهد داشت. به نوزادان می‌توان کتاب‌های پارچه‌ای داد تا با آن بازی کنند، این کتاب‌ها هیچ‌گونه ضرری برای کودک ندارند حتی اگر آن‌ها را بجوند. از این طریق آن‌ها با کتاب آشنا خواهند شده و در جریان رشد خود علاقه بیشتری به خواندن از خود نشان خواهند داد.

تاثیر داستان در تقویت زبان کودک

داستان‌ها بدون شک دامنۀ واژگان کودک را افزایش خواهند داد، به‌ویژه کودکان نوپا. علاوه بر واژه‌ها و لغات، داستان‌ها به بهبود مهارت‌های زبان کودک نیز کمک خواهند کرد، حتی زمانی که آن‌ها هنوز دوسالگی خود را تمام نکرده‌اند. با کتاب‌های مصور، آن‌ها اسامی اشیا را یاد می‌گیرند، یک گام اساسی در این مقطع، توسعۀ ارتباط میان چیزهای مرئی و نامرئی می‌باشد. داستان‌ها از شخصیت‌های متنوعی تشکیل می‌شوند، بزرگ و کوچک، چاق و لاغر، پیر و جوان، آرام و پرسروصدا، حیوانات و اشکال، سایزها و رنگ‌های مختلف و غیره. همۀ این‌ها به توصیف جهان پیرامون در قالب کلمات می‌پردازند.

تقویت نیروی خلاقیت کودک

از دیگر مزایای قصه گویی برای کودکان این است که به آن‌ها این امکان را می‌دهد که یک دنیای خیالی در تصورات خود شکل دهند. این تجسم با تصاویر کتاب‌ها و آواها و صداهایی که راوی داستان برای آن‌ها بیان می‌کند شکل می‌گیرد. داستان‌ها چه از روی کتاب‌خوانده شوند چه توسط یک راوی برای کودک نقل شوند تأثیر بسزایی در تقویت خلاقیت در کودکان خواهد داشت. نوزادان در جریان یادگیری برخی صداها، از خود اصواتی را بیرون می‌دهند که غالباً بی‌معنی و نامفهوم است، داستان خوانی برای تقویت مهارت گوش دادن در نوزادان بسیار مؤثر است. آن‌ها یاد می‌گیرند که صبورانه بنشینند و گوش دهند که در ادامه داستان چه اتفاقاتی می‌افتد. زمانی که کودکان به شنیدن یک داستان به هنگام خواب عادت کنند، شروع به خلق یک داستان مصور صوتی در ذهن خود خواهند کرد. این فرآیند منجر می‌شود آن‌ها درباره شخصیت‌های داستان و رفتار آن‌ها سؤال کنند و این به آن‌ها کمک خواهد کرد که دنیای پیرامون خود، مردمی که در آن زندگی می‌کنند، مکان‌های مختلف و شیوه‌های متفاوت زندگی را بهتر بشناسند.

انتقال تجربیات جامعه به کودک

این داستان‌ها و افسانه‌ها با خلق نمونه‌های کوچک از جامعه به آموزش هنجارها و قوانین اجتماعی کمک کرده و تلاش می‌کنند اخلاقیات و ارزش‌ها را به آن‌ها یاد دهند. زمانی که پدربزرگ یا مادربزرگ خاطره‌ای از جوانی خود یا پدر و مادر کودک تعریف می‌کنند، او را با تغییرات اجتماعی در گذر زمان آشنا می‌سازند.

تقویت نیروی حافظه کودک

قصه گویی برای کودک به تقویت مهارت حفظ کردن و به خاطر سپردن پیش از ورود به مدرسه بدون هیچ تلاش ارادی کمک می‌کند. باید کودک را تشویق کرد که داستان را به زبان خود و در قالب دایرۀ لغات خودش مجدداً تعریف کند. از داستان‌های کوتاه شروع کنید و به‌آرامی به سمت داستان‌های بلندتر بروید. کودکان بزرگ‌تر با کمک والدین می‌توانند برای کوچک‌ترها روایتگر داستان‌های آموزنده باشند.

تقویت مهارت نوشتاری-شنیداری

مهارت خوب خواندن و خوب گوش دادن یکی از توانمندی‌هایی است که برای همه افراد در همه سنین لازم و مهم است. بنابراین مهم است که کودک برای این مهارت‌ها آموزش ببیند و در آن‌ها ماهر شود. خواندن و گوش دادن به قصه‌های کودکانه می‌تواند مهارت زبانی، نوشتاری و املایی کودک را افزایش دهد و با تقویت مهارت شنیداری کودک، برقراری ارتباط با دیگر افراد جامعه را تقویت نماید.

قصه‌ها و داستان‌های ایپابفا

در ایپابفا شما می‌توانید به هزاران قصه و داستان دسترسی داشته باشید، به قصه‌های صوتی گوشی دهید، قصه کارتونی تماشا کنید، قصه‌ها و حکایت‌های زیبا و آموزنده قدیم را مطالعه کنید و صدها کتاب قصه و داستان مصوّر را بخوانید و لذت ببرید. (کتاب‌های مصور کتاب‌های عکس‌داری هستند که نقاشان و تصویرگران حرفه‌ای برای آن‌ها تصویرهای زیبا طراحی کرده‌اند.)

شما در ایپابفا می‌توانید:

– قصه صوتی گوش کنید

– قصه کارتونی (داستان تصویری) تماشا کنید

– قصه‌های کودکانه و قصه‌ها و حکایت‌های قدیمی همچون قصه‌های کلیه و دمنه، مثنوی، قابوس‌نامه و … را بخوانید

– پا به دنیای افسانه‌ها بگذارید و متن کامل «افسانه‌های برادران گریم» را بخوانید.

– حتی داستان کوتاه حرفه‌ای از نویسندگان معروف ایرانی و خارجی بخوانید

– دیوان شاعران را مطالعه کنید

– و از همه بهتر… صدها کتاب قصه و داستان کودکانه مصور که از میان کتاب‌های زیبای ادبیات کودک و نوجوان انتخاب‌شده است را بخوانید و از تماشای تصاویر آن‌ها لذت ببرید

– و خیلی بیشتر از این‌ها…

[/toggle]