فایده قصه و داستان
و
تأثیر داستانسرایی بر رشد فکری و زبانی کودکان
سالهای ابتدایی زندگی نقش بسیار پررنگی در شکلگیری شخصیت کودک دارد، زمانی که او به دنبال کشف دنیای اطراف خود میباشد. در این مقطع زمانی خواندن داستان برای او بسیار آموزنده خواهد بود. اهمیت داستانسرایی در شیوههای یادگیری گذشته نیز ثابت شده است، ازآنجاکه داستانها غالباً دربرگیرنده ارزشهای فرهنگی جوامع مختلف میباشند که از نسلی به نسل دیگر منتقل شدهاند. اهمیت خواندن داستان از روی کتاب منافع بسیاری برای کودکان خواهد داشت. به نوزادان میتوان کتابهای پارچهای داد تا با آن بازی کنند، این کتابها هیچگونه ضرری برای کودک ندارند حتی اگر آنها را بجوند. از این طریق آنها با کتاب آشنا خواهند شده و در جریان رشد خود علاقه بیشتری به خواندن از خود نشان خواهند داد.
داستانها بدون شک دامنۀ واژگان کودک را افزایش خواهند داد، بهویژه کودکان نوپا. علاوه بر واژهها و لغات، داستانها به بهبود مهارتهای زبان کودک نیز کمک خواهند کرد، حتی زمانی که آنها هنوز دوسالگی خود را تمام نکردهاند. با کتابهای مصور، آنها اسامی اشیا را یاد میگیرند، یک گام اساسی در این مقطع، توسعۀ ارتباط میان چیزهای مرئی و نامرئی میباشد. داستانها از شخصیتهای متنوعی تشکیل میشوند، بزرگ و کوچک، چاق و لاغر، پیر و جوان، آرام و پرسروصدا، حیوانات و اشکال، سایزها و رنگهای مختلف و غیره. همۀ اینها به توصیف جهان پیرامون در قالب کلمات میپردازند.
از دیگر مزایای داستانسرایی برای کودکان این است که به آنها این امکان را میدهد که یک دنیای خیالی در تصورات خود شکل دهند. این تجسم با تصاویر کتابها و آواها و صداهایی که راوی داستان برای آنها بیان میکند شکل میگیرد. داستانها چه از روی کتابخوانده شوند چه توسط یک راوی برای کودک نقل شوند تأثیر بسزایی در تقویت خلاقیت در کودکان خواهد داشت. نوزادان در جریان یادگیری برخی صداها، از خود اصواتی را بیرون میدهند که غالباً بیمعنی و نامفهوم است، داستان خوانی برای تقویت مهارت گوش دادن در نوزادان بسیار مؤثر است. آنها یاد میگیرند که صبورانه بنشینند و گوش دهند که در ادامه داستان چه اتفاقاتی میافتد. زمانی که کودکان به شنیدن یک داستان به هنگام خواب عادت کنند، شروع به خلق یک داستان مصور صوتی در ذهن خود خواهند کرد. این فرآیند منجر میشود آنها درباره شخصیتهای داستان و رفتار آنها سؤال کنند و این به آنها کمک خواهد کرد که دنیای پیرامون خود، مردمی که در آن زندگی میکنند، مکانهای مختلف و شیوههای متفاوت زندگی را بهتر بشناسند.
این داستانها و افسانهها با خلق نمونههای کوچک از جامعه به آموزش هنجارها و قوانین اجتماعی کمک کرده و تلاش میکنند اخلاقیات و ارزشها را به آنها یاد دهند. زمانی که پدربزرگ یا مادربزرگ خاطرهای از جوانی خود یا پدر و مادر کودک تعریف میکنند، او را با تغییرات اجتماعی در گذر زمان آشنا میسازند. داستانسرایی برای کودک به تقویت مهارت حفظ کردن و به خاطر سپردن پیش از ورود به مدرسه بدون هیچ تلاش ارادی کمک میکند. باید کودک را تشویق کرد که داستان را به زبان خود و در قالب دایرۀ لغات خودش مجدداً تعریف کند. از داستانهای کوتاه شروع کنید و بهآرامی به سمت داستانهای بلندتر بروید. کودکان بزرگتر با کمک والدین میتوانند برای کوچکترها روایتگر داستانهای آموزنده باشند.