مخترع علم حساب کیست؟
گردونهی دانش برای کودکان و نوجوانان
علم حساب (به قول قُدما اَرثماطیق)، علم اعداد است. این علم به معنیها، علامتها و راههای سروکار داشتن با اعداد میپردازد و آن را موضوع اصلی خود میداند.
کسی «مخترع» حساب نیست. این علم در جریان تلاشها و زندگی روزمره مردم بهعنوان وسیلهای برای رفع برخی از نیازهای آنان شکل گرفت و تکامل یافت. مثلاً چوپانها مجبور بودند شماره گاو و گوسفندی را که به چراگاه میبردند بدانند. دهقانان مجبور بودند حساب ماه و فصل و سال را نگهدارند. بدین ترتیب، در زمانهای بسیار دور گذشته- که بر کسی معلوم نیست دقیقاً چه هنگامی بوده است- نخستین اعداد و اسامی خاص اعداد، ساخته و بکار برده شدهاند. این اعداد که در شمارش بکار میرفتهاند، امروزه اعداد کامل یا اعداد طبیعی نیز نامیده میشوند.
بعدها مردم احساس کردند که به اعدادی کمتر از 1 و اعدادی در فاصله میان اعداد دیگر نیاز دارند. ازاینجا بود که کسر به وجود آمد. خیلی پسازآن، انواع دیگری از اعداد مورداستفاده قرار گرفت. یکی از این انواع، اعداد منفی مانند ۲- یا ۷- بود.
کشف اعداد منفی، مراحل بسیار دشواری را پیموده است. مردم در یونان باستان میدانستند که اگر عدد ۵ را از عدد ۷ کم کنند باقیمانده ۲ میشود. اما آیا میشد عدد ۷ را از عدد ۵ کم کرد؟ یونانیها میگفتند چنین کاری شدنی نیست.
از سالهای ۱۵۰۰ – ۱۵۰9 میلادی به بعد، مردم تدریجاً متوجه شدند که نتیجه کسر کردن 7 از ۵ عددی کمتر از صفر یعنی ۲- خواهد شد.
انسانها پس از آشنایی کامل با شمارش اعداد، جمع و تفریق و ضرب و تقسیم را که چهار عمل اصلی در علم حساب نامیده میشود نیز یاد گرفتند.