ایپاب‌فا: دنیای کودکی قصه های صوتی کودکان، داستان و بیشتر
نخستین لطیفه‌ها و چیستان‌ها از چه هنگامی گفته شدند؟
گردونه‌ی دانش برای کودکان و نوجوانان
بشر از روزگاران بسیار کهن یا انواع چیستان یا معما آشنا بوده است. امروزه ما چیستان گفتن را یک نوع سرگرمی تلقی می‌کنیم. ولی در روزگاران کهن، آن را بسیار جدی می‌گرفتند.
دانشمندان بزرگ آن زمان، غالباً به پرسش‌های مردم پاسخ می‌دادند و رهنمودهای خود را به شکل چیستان مطرح می‌کردند. پادشاهان، از چیستان برای فرستادن پیغام‌های سری استفاده می‌کردند. این‌گونه چیستان‌های جدی را «معما» نیز می‌گفتند.
یونانیان و رومیان در جشن‌های بزرگ خویش مسابقات چیستان گویی و چیستان شناسی ترتیب می‌دادند، به برندگان مسابقات نیز جوایزی می‌دادند. بر طبق برخی افسانه‌ها، زندگی انسان، گاهی بستگی داشت به اینکه آیا خواهد توانست به فلان معما پاسخ درست بدهد یا نه.
در برخی از کتب مقدس نیز چیستان‌هایی آمده است. در جشن عروسی سامسون، یک مسابقه چیستان برگزار شد و ملکه سبا چندین معما از سلیمان پادشاه پرسید.
لطیفه‌ها نیز عمری به قدمت کلمه دارند. در تمام کشورهای جهان و تمام دوران تاریخ بشر، مردم داستان‌ها و حکایت‌های خنده‌دار گفته‌اند تا همدیگر را شاد و خندان کنند.
در سده‌های میانه، بذله‌گویان یا دلقک‌های درباری اروپا، یا گفتن انواع لطیفه و شوخی، پادشاه و افراد خانواده‌اش را سرگرم می‌کردند. در آغاز، بذله‌گویان درباری، آوازهایی در وصف کارهای دلیرانه می‌خواندند. اما یا گذشت زمان، به گویندگان داستان‌های خنده‌آور یا انواع لطیفه تبدیل شدند.
لطیفه‌هایی که اینان می‌گفتند بعدها در مجموعه‌هایی به شکل کتاب لطیفه یا «لطیفه‌نامه» انتشار می‌یافت. یکی از معروف‌ترین لطیفه نامه‌های انگلیسی، «شگردهای تارلتون» نام داشت که در حدود سال ۱6۱۱ میلادی منتشر شد. بدین ترتیب می‌بینید که مردم از چه زمانی دست‌اندرکار گردآوری لطیفه بوده‌اند. مشهورترین لطیفه‌گوی غربی، یک هنرمند بازیگر انگلیسی به نام «جو میلر» بود که از سال 1684 تا سال ۱۷۳۸ میلادی می‌زیسته است.
