گلچین زیباترین اشعار و سرودههای «بابا طاهر عریان»
گزیدهی دوبیتیهای بابا طاهر عریان
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
فلک کی بشنــــود آه و فغونم
به هر گردش زند آتش به جونم
یک عمری بگذرونم با غم و درد
به کام دل نگردد آسمونم
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
گلستـــان جای توای نازنیننم
مو در گلخن به خاکستر نشینم
چه در گلشن چه در گلخن چه صحرا
چو دیده واکنم جز ته نوینم
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
به صحرا بنگرم صحرا ته وینم
به دریا بنگرم دریا ته وینم
به هر جا بنگــرم کوه و در و دشت
نشان روی زیبای ته وینم
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
خوش آن ساعت که دیدار ته وینم
کمند عنبرین تار ته وینم
نوینه خرمی هرگز دل مو
مگر آن دم که رخسـار ته وینم
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
فلک در قصد آزارم چرائی
گلم گر نیستی خارم چرائی
تو که باری ز دوشـم بر نداری
میان بار سربارم چرایی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
عزیزان از غم و درد جدایی
به چشمونم نمونده روشنائی
به درد غربت و هجرم گرفتار
نه یار و همدمی نـه آشنائی
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
مدامم دل پر از خون جگر بی
چــو شمع آتش به جان و دیدهتر بی
نشینم بر سر راهت شو و روز
که تا روزی تو را بر مـو گذر بی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تو که دور از منی دل در برم نی
هوایـی غیر وصلت در سرم نی
به جانت دلبرا کز هر دو عالم
تمنای دگر جز دلبرم نی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
به قبـــــــرستان گـــذر کردم صباحی
شنیــــــدم نالـــــه و افغــــان و آهی
شنیـــدم کلـــــهای با خاک میگفت
کــــه این دنیـــا نمـــیارزد به کاهی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ته که نوشــــم نهای نیشــــم چرایی
ته کـــــه یــــارم نهای پیشــم چرایی
ته کــــــه مرهـــم نهای بر داغ ریشم
نمک پــــــــــاش دل ریشـــــم چرایی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سه درد آمد به جونم هر سه یکبار
غریبـــــی و اسیـــــری و غــــم یار
غریبـــــی و اسیـــــری چــاره دیره
غــــم یار و غــــــــم یار و غــــم یار
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
جـــــدا از رویت ای مـــــاه دل افروز
نه روز از شو شناسم نه شو از روز
وصــــالت گـــر مـــــــرا گردد میسر
همـــه روزم شـــود چون عید نوروز
ـــــــــــــــــــــــــــــ
مـــو که ســـر در بیابونم شو و روز
ســـرشک از دیده بارونم شو و روز
نه تب دیرم نه جـــایم می کنه درد
همی دونـــم کـــه نالونم شو و روز
ــــــــــــــــــــــــــــ
به قبرستان گــــذر کردم کم وبیش
بدیــدم قبــــر دولتمنـــــد و درویش
نه درویش بـــی کفن در خاک رفته
نه دولتمنـــد برده یک کفــــن بیش
ــــــــــــــــــــــــــــــ
شب تار است و گرگان میزنند میش
دو زلفـــونت حمــــایل کن بوره پیش
از آن کنـــــج لبت بوســی به مو ده
بگـــــو راه خـــــدا دادم بـــه درویش
ــــــــــــــــــــــــــــــــ
خــــدایا داد از این دل داد از این دل
نگشتم یک زمان مو شاد از این دل
چــــو فردا داد خــواهان داد خواهند
بر آرم مـــن دو صــد فریاد از این دل
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
دلا غــــافل ز سبحـــانی چه حاصل
مطیع نفس و شیطــانی چه حاصل
بــود قــــدر تــــو افــــــزون از ملائک
تـــو قـدر خود نمیدانی چه حاصل
ــــــــــــــــــــــــــــــ
ز بــــوی زلف تــــو مفتــونم ای گل
ز رنـــگ روی تــــو دلخــونم ای گل
مــن عـــاشق ز عشقت بی قرارم
تو چون لیلی و من مجنونم ای گل
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
مـــــو که آشفتــه حالم چون ننالم
شکستــــه پر و بالـــــم چون ننالم
همــــه گـویند فـــــلانی چند نالی
تــــو آیــــی در خیــــالم چون ننالم
ــــــــــــــــــــــــــــــ
دلا از دست تنــــهایی بــه جانم
ز آه و نـــــالــــهٔ خــــود در فغانم
شبــــــان تــــــــار از درد جدایی
کنـــــد فـــریاد مغــــز استخوانم
ــــــــــــــــــــــــــــــ
مـــــو آن دلدادهٔ بـــــــی خانمانم
مـو آن محنت نصیب سخت جانم
مـــو آن سرگشته خارم در بیابان
کــه چون بادی وزد هر سو دوانم
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
به خنجــــــر گــــر برآرند دیدگانم
در آتش گـــــر بسوزند استخوانم
اگــــــر بر ناخنـــــانم نــی بکوبند
نگیـــــرم دل ز یــــار مهـــــــربانم
ــــــــــــــــــــــــــــــ
تو دوری از برم دل در بـــرم نیست
هــــوای دیگــری اندر سرم نیست
به جـــــان دلبـــرم کــز هر دو عالم
تمنـــای دگـــر جـــــز دلبرم نیست
ـــــــــــــــــــــــــــــ
دلــــی دیــــرم خــــــریدار محبت
کــــــز او گـــرم است بازار محبت
لباســـــی دوختــــم بر قامت دل
ز پــــــود محنت و تــــــــار محبت
ـــــــــــــــــــــــــ
اگـــــر دل دلبـــــره، دلبــر کدومه
و گر دلبــــــر دله، دل را چه نومه
دل و دلبــــــر بـه هـم آمیته وینم
ندونــــم دل کــــه و دلبــر کدومه
ـــــــــــــــــــــــــ
بود درد مــــــو و درمونـم از دوست
بود وصل مــو و هجرونـم از دوست
اگر قصــــــابم از تـــن واکره پوست
جدا هـــرگز نگـرده جونم از دوست
ـــــــــــــــــــــــــــ
نمـــــی دونــم دلم دیوانهٔ کیست
کجــــــا آواره و در خـــــانهٔ کیست
نمـــــی دونم دل ســــر گشتهٔ مو
اسیــــــر نرگس مستـــانهٔ کیست
ـــــــــــــــــــــــــــــ
بهـــار آیو به صحــــرا و در و دشت
جــوانی هم بهاری بود و بگذشت
ســـر قبـــــر جـــــــوانان لاله رویه
دمـی که گلرخان آیند به گلگشت
ـــــــــــــــــــــــــــــ
سیاهی دو چشمونت مرا کشت
درازی دو زلفــــــــونت مرا کشت
به قتلم حاجت تیرو کمان نیست
خــــم ابرو و مــژگونت مرا کشت
ـــــــــــــــــــــــــــــ
عــــزیزا کــــاسهٔ چشمم سرایت
میـــون هـر دو چشمم جای پایت
از آن ترســــم که غافل پا نهی تو
نشنیـــد خـــار مـــــژگانم به پایت
ــــــــــــــــــــــــــــــ
ز دست دیــده و دل هـــر دو فریاد
کــــه هر چه دیده بیند دل کند یاد
بســـازم خنجــری نیشش ز فولاد
زنــــم بر دیـــده تا دل گــــردد آزاد
ــــــــــــــــــــــــــــــ
دلم بـــی وصل ته شادی مبیناد
ز درد و مــــــــحنت آزادی مبیناد
خـــــراب آباد دل بـــــی مقدم تو
الهــــی هــــرگز آبـــــادی مبیناد
ــــــــــــــــــــــــــــــ
یکــــی درد و یکـــی درمون پسندد
یکـــی وصل و یکی هجرون پسندد
من از درمان و درد و وصل و هجرون
پسنـــدم آنچـــه را جـــانون پسندد
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
غـــم عشقت بیــــابان پرورم کرد
فـــراقت مـــــرغ بیبال و پرم کرد
به مو گفتی صبــوری کن صبوری
صبـوری طرفه خاکی بر سرم کرد
ـــــــــــــــــــــــــــ
مــــــرا نه سر نه سامان آفریدند
پریشــــــونم پریشـــــون آفریدند
پریشـــون خاطران رفتند در خاک
مرا از خــــاک ایشــــــون آفریدند
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
خوشـــا آنانکــه سودای ته دیرند
که ســر پیوسته در پای ته دیرند
به دل دیـــرم تمنـــــــای کسانی
کــــه انـــدر دل تمنـــای ته دیرند
ــــــــــــــــــــــــــــــــ
نمیدانم دلم دیوانهی کیست
کجا آواره و در خانهی کیست
نمیدونم دل سر گشتهی مو
اسیر نرگس مستانهی کیست
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ته دوری از برم دل در برم نیست
هوای دیگری اندر سرم نیست
بجان دلبرم کز هر دو عالم
تمنای دگر جز دلبرم نیست
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
خرم کوه و خرم صحرا خرم دشت
خرم آنانکه این آلالیان کشت
بسی هند و بسی شند و بسی یند
همان کوه و همان صحرا همان دشت
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بهار آیو به صحرا و در و دشت
جوانی هم بهاری بود و بگذشت
سر قبر جوانان لاله رویه
دمی که گلرخان آیند به گلگشت
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سیاهی دو چشمانت مرا کشت
درازی دو زلفانت مرا کشت
به قتلم حاجت تیر و کمان نیست
خم ابرو و مژگانت مرا کشت
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
عزیزا کاسهٔ چشمم سرایت
میان هردو چشمم جای پایت
از آن ترسم که غافل پا نهی تو
نشنید خار مژگانم بپایت
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ته که میشی بمو چاره بیاموج
که این تاریک شوان را چون کرم روج
گهی واجم که کی این روج آیو
گهی واجم که هرگز وا نهای روج
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اگر زرین کلاهی عاقبت هیچ
اگر خود پادشاهی عاقبت هیچ
اگر ملک سلیمانت ببخشند
در آخر خاک راهی عاقبت هیچ
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
یکی برزیگری نالان درین دشت
بخون دیدگان آلاله میکشت
همی کشت و همی گفت ای دریغا
بباید کشت و هشت و رفت ازین دشت
از غزلیات بابا طاهر همدانی
دلا در عشق تو صد دفترستم
که صد دفتر ز کونین ازبرستم
منم آن بلبل گل ناشکفته
که آذر در ته خاکسترستم
دلم سوجه ز غصه وربریجه
جفای دوست را خواهان ترستم
مو آن عودم میان آتشستان
که این نه آسمانها مجمرستم
شد از نیل غم و ماتم دلم خون
بچهره خوشتر از نیلوفرستم
درین آلاله در کویش چو گلخن
بداغ دل چو سوزان اخگرستم
نه زورستم که با دشمن ستیزم
نه بهر دوستان سیم و زرستم
ز دوران گرچه پر بی جام عیشم
ولی بی دوست خونین ساغرستم
چرم دائم درین مرز و درین کشت
که مرغ خوگر باغ و برستم
منم طاهر که از عشق نکویان
دلی لبریز خون اندر برستم
قصیدهای از بابا طاهر همدانی
بتا تا زار چون تو دلبرستم
به تن عود و به سینه مجمرستم
اگر جز مهر تو اندر دلم بی
به هفتاد و دو ملت کافرستم
اگر روزی دو صد بارت بوینم
همی مشتاق بار دیگرستم
فراق لاله رویان سوته دیلم
وز ایشان در رگ جان نشترستم
منم آن شاخه بر نخل محبت
که حسرت سایه و محنت برستم
نه کار آخرت کردم نه دنیا
یکی بی سایه نخل بیبرستم
نه خور نه خواب بیتو گویی
به پیکر هر سر مو خنجرستم
جدا از تو به حور و خلد و طوبی
اگر خورسند گردم کافرستم
چو شمعم گر سراندازند صدبار
فروزندهتر و روشن ترستم
مرا از آتش دوزخ چه غم بی
که دوزخ جزوی از خاکسترستم
سمندر وش میان آتش هجر
پریشان مرغ بیبال و پرستم
درین دیرم چنان مظلوم و مغموم
چو طفل بی پدر بی مادرستم
نمیگیرد کسم هرگز به چیزی
درین عالم ز هر کس کمترستم
بیک ناله بسوجم هر دو عالم
که از سوز جگر خنیاگرستم
ببالینم همه الماس سوده
همه خار و خسک در بسترستم
مثال کافرم در مومنستان
چو مؤمن در میان کافرستم
همه سوجم همه سوجم همه سوج
بگرمی چون فروزان اخگرستم
رخ تو آفتاب و مو چو حربا
و یا پژمان گل نیلوفرستم
بملک عشق روح بینشانم
بشهر دل یکی صورت پرستم
رخش تا کرده در دل جلوه از مهر
بخوبی آفتاب خاورستم
بمیر ای دل که آسایش بیابی
که مو تا جان ندادم وانرستم
من از روز ازل طاهر بزادم
ازین رو نام بابا طاهرستم
از اشعار بابا طاهر همدانی
دلا در عشق تو صد دفترستم
که صد دفتر ز کونین ازبرستم
منم آن بلبل گل ناشکفته
که آذر در ته خاکسترستم
دلم سوجه ز غصه وربریجه
جفای دوست را خواهان ترستم
مو آن عودم میان آتشستان
که این نه آسمانها مجمرستم
شد از نیل غم و ماتم دلم خون
بچهره خوشتر از نیلوفرستم
درین آلاله در کویش چو گلخن
بداغ دل چو سوزان اخگرستم
نه زورستم که با دشمن ستیزم
نه بهر دوستان سیم و زرستم
ز دوران گرچه پر بی جام عیشم
ولی بی دوست خونین ساغرستم
چرم دائم درین مرز و درین کشت
که مرغ خوگر باغ و برستم
منم طاهر که از عشق نکویان
دلی لبریز خون اندر برستم
رباعی محبت
من آن شمعم که اشکم آتشین بی
که هر سوته دلی حالش همین بی
همه شب گریم و نالم همه روز
بیته شامم چنان روزم چنین بی
***
زدست عشق هر شو حالم این بی
سریرم خشت و بالینم زمین بی
خوشم این بی که موته دوست دیرم
هر آن ته دوست داره حالش این بی
***
دو چشمانت پیالهٔ پر ز می بی
خراج ابروانت ملک ری بی
همی وعده کری امروز و فردا
نمیدانم که فردای تو کی بی
***
گلان فصل بهاران هفتهای بی
زمان وصل یاران هفتهای بی
غنیمت دان وصال لاله رویان
که گل در لاله زاران هفتهای بی
***
الاله کوهساران هفتهای بی
بنفشه جو کناران هفتهای بی
منادی میکره شهرو به شهرو
وفای گلعذاران هفتهای بی