چه کسی نخستین شعر کودکانه را سرود؟
گردونهی دانش برای کودکان و نوجوانان
در میان ملتهای امروزی جهان، کمتر ممکن است با کودکی روبرو شوید که شعرهای کودکانه بسیاری را از حفظ نداند.
از معروفترین شعرهای کودکان در غرب میتوان شعرهای «ننه غاز» را نام برد. این عنوان نخستین بار در سال ۱69۷ میلادی در مجموعهای که یک نویسنده فرانسوی به نام شارل پرو گردآورده بود، به چاپ رسید. ولی سالها پیش از آن نیز به پیرزنانی که در روستاها برای بچهها شعر میخواندند و قصه میگفتند، عنوان «ننه غاز» داده شده بود.
میگویند یک ناشر و چاپخانهدار بوستونی به نام توماس فلیت در سال ۱۷۱9 میلادی کتابی به نام «ترانههای کودکان؛ یا نغمههای شیرین ننه غاز برای بچهها» منتشر کرد. اما تاکنون کسی نتوانسته است نسخهای از آن را پیدا کند.
بیشتر شعرهای کودکان، از ابتدا برای کودکان سروده نمیشدند. در انگلستان سده شانزدهم، بزرگسالان نیز انواع آواز به نامهای «بالاد»، «مادریگال» و «راوند» میخواندند. مادرهایی که برای بچههای خود شعرهای شیرین میخواندند، نخستین کسانی بودند که شعرهایی را به کودکان اختصاص دادند.
برخی از اشعار کودکان، جنبه سیاسی داشت و به حوادث روز مربوط میشد و زمزمهاش در هرجایی به گوش میرسید. بچههایی که اینگونه شعرها را میشنیدند آنقدر تکرارش میکردند که سرانجام به خودشان تعلق پیدا میکرد.