چه کسی آسانسور را اختراع کرد؟
گردونهی دانش برای کودکان و نوجوانان
فکر ساختن آسانسور به یک شخص تعلق ندارد؛ بلکه ساختن آن پس از مدتی طولانی امکانپذیر شد. این بدان علت است که اصول ساختمان آسانسور از صدها سال پیش عملاً به کار گرفته شده بود.
یونانیان باستان، طرز بالا کشیدن اشیاء را یا استفاده از قرقره و چرخ بالابر، میدانستند. قرقره، چرخ شیارداری است که ریسمانی در آن میافتد و به حرکتش درمیآورد. چرخ بالابر، دستگاهی است یا یک چرخ یا طبلک عریض که ریسمانی به آن وصل شده است. اگر طبلک به کمک دسته یا اهرمی چرخانده شود، ریسمان به دور طبلک میپیچد یا از آن باز میشود. یا گذراندن ریسمان از یک قرقره، میتوان بار یا وزنهای را بالا پائین کشید.
در سده هفدهم، یک «صندلی پرنده» اختراع شد. هدف از ساختن این صندلی، رساندن مردم به طبقات بالای خانهها و ادارهها بود، و در ساختمانش از چندین وزنه و قرقره استفاده میشد. صندلی، طناب، قرقره و وزنههایش در بیرون از ساختمان قرار داشتند. «صندلی پرنده» هرگز یا استقبال گسترده مردم روبرو نشد.
در نیمه نخست سده نوزدهم، استفاده از آسانسور، عملاً آغاز شده بود. ولی بیشتر برای انتقال بار از بالا به پائین یا برعکس بود. برای به گردش درآوردن طبلکهای بالابر اینگونه آسانسورها از نیروی بخار استفاده میشد.
آنچه مردم را بیش از هر خطری نگران میکرد، ترسشان از این بود که طناب نگهدارنده آسانسور پاره شود و آنها را به زمین بکوبد. در همین سالها بود که شخصی به نام الیشا اوتیس دستگاهی برای جلوگیری از وقوع چنین فاجعهای ساخت، و موجب توجه سریع مردم به آسانسور و استفاده از آن شد. همچنین، در این سالها استفاده از نیروی هیدرولیک (مایع تحتفشار) برای بالا و پائین بردن آسانسور آغاز شد.
آسانسور برقی، که امروزه مورداستفاده ما است، اختراع یک مهندس آلمانی به نام ورنر فون زیمنس است.