نخستین سنگهای گرانبها چه زمانی کشف شد؟
گردونهی دانش برای کودکان و نوجوانان
بر کسی روشن نیست که چه کسی نخستین سنگ قیمتی را کشف کرد. ولی انسان از نخستین روزهای پیدایش خود بر عرصه گیتی، شیفته سنگهای قیمتی بوده است. از سنگهای قیمتی تا هزاران سال بهعنوان طلسم یا دعا برای محفوظ نگهداشتن افراد از شر اجنه و بیماریها استفاده میشد. امروزه نیز کسانی هستند که میگویند سنگهای قیمتی چنین نیروی دارند.
یکی از نخستین اسناد مدوّن درباره سنگهای قیمتی، کتاب مقدس است. در سوره ۲۸ از سِفر خروج درباره زره سینه پوشی سخن گفته میشود که هارون، کشیش اعظم بر تن کرده بود. این سینه پوش به ۱۲ قطعهسنگ قیمتی آراسته شده بود.
مصریان باستان، از سنگ قیمتی برای تزئین و انواع جادو استفاده میکردند. آنها مهارت بیمانندی در حکاکی سنگهای قیمتی داشتند و نوشتههای آن روز ایشان بر روی سنگهای قیمتی تا امروز سالم مانده است. مصریها تعویذهای عجیبی به نام سوسک سرگینغلتان به خود میبستند. این تعویذ، چند سنگ قیمتی بود که نقش سوسک مقدس مصریان را بر آن حکاکی کرده بودند. کسانی که این سوسکهای مقدس را به خود میآویختند، به اعتقاد مصریان آن روز، صاحب زندگی جادویی میشدند.
در روزگار قدیم، سنگهای قیمتی فقط از روی رنگشان شناخته میشدند. سنگهای قیمتی قرمزرنگ را عموماً «یاقوت» یا «لعل» مینامیدند. تمام سنگهای سبزرنگ را «زمرد» مینامیدند. و تمام سنگهای قیمتی آبیرنگ را «یاقوت کبود» مینامیدند.
بعدها معلوم شد که بعضی از سنگهای قیمتی از بعضی دیگر سختترند و بیشتر دوام میآورند.
بدین ترتیب، ازآنپس، ارزش یک سنگ قیمتی فقط از روی رنگ، درخشندگی یا نایابیاش تعیین نمیشود، بلکه از روی درجه سختیاش تعیین میشود. مثلاً امروزه انواع الماس را گرانترین سنگهای قیمتی جهان میدانند، و این گذشته از زیبایی سنگهای مزبور، ازآنجا ناشی میشود که سنگهای مزبور سختترین سنگهای جهانند.
از میان سنگهایی که در گذشته قیمتی شناخته میشدند، امروزه فقط چهار سنگ یعنی الماس، یاقوت سرخ، زمرد و یاقوت کبود، به معنی واقعی «قیمتی» به شمار میروند.