فقدان قاعدگی (آمنوره) چیست؟ + درمان
به فقدان قاعدگی اصطلاحاً «آمنوره» (Amenorrhoea) گفته میشود. دو نوع آمنوره وجود دارد: اولیه و ثانویه.
اگر یک دختر تا سن 16 سالگی قاعدگیهایش شروع نشود، دچار آمنوره اولیه است. از هنگامیکه قاعدگیها از زمان بلوغ شروع میشوند فقط در مواقع خاصی مثل زمان حاملگی، چند ماه بعد از زایمان، در هنگام شیر دادن، بهطور موقت بعد از مصرف داروهای ضدبارداری و بهطور دائم بعد از یائسگی، قاعدگیها ایجاد نمیشوند. اگر بهغیراز این موارد که گفته شد قاعدگیها حداقل به مدت سه ماه متوقف شوند، به آن آمنوره ثانویه گفته میشود.
علل ایجاد آمنوره
آمنوره اغلب به علت اختلال در هورمونهای جنسی زنانه بروز میکند که این اختلال ممکن است براثر عوامل مختلفی مثل افسردگی و یا استرس ایجاد شوند. انجام تمرینات ورزشی شدید و کاهش ناگهانی وزن نیز ممکن است به چنین اختلالات هورمونی منجر شوند که این امر در خانمهای ورزشکار به میزان زیادی دیده میشود. تغییرات هورمونی بر اساس اینکه در چه زمانی ایجاد میشوند میتوانند منجر به بروز آمنوره اولیه و یا ثانویه شوند.
آمنوره اولیه از مشخصات ویژه بلوغِ به تأخیر افتاده میباشد و ممکن است براثر اختلالات کروموزومی (ژنتیکی) ایجاد شود. عدم ایجاد قاعدگی در هنگام بلوغ ممکن است بهاینعلت باشد که پرده بکارت دارای هیچگونه سوراخی نبوده و خون قاعدگی نمیتواند از بدن خارج شود. در موارد نادری، رحم از بدو تولد وجود ندارد و درنتیجه هیچگونه قاعدگی نیز رخ نخواهد داد.
آمنوره ثانویه ممکن است به علت اختلالی در غده هیپوفیز (مثل وجود تومور هیپوفیز) ایجاد شود. بعضی از خانمها دچار یائسگی زودرس هستند؛ یعنی قاعدگیها آنها قبل از سن 35 سالگی متوقف میگردد. سایر علل احتمالی آمنوره ثانویه عبارتاند از: اختلالات تخمدانها (مثل تخمدان پُلی کیستیک) و استفاده از رادیوتراپی و شیمیدرمانی که میتوانند باعث صدمه به تخمدانها شوند.
درمان آمنوره
اگر آمنوره فقط به مدت چند ماه بعد از توقف مصرف داروهای ضدبارداری ایجاد شود و یا اینکه در هنگام حاملگی و یا شیر دادن ایجاد میگردد، نیازی به درمان وجود ندارد. قاعدگیها معمولاً بعد از چند ماه که از زایمان میگذرد و یا بعد از یک ماه که شیر دادن به نوزاد متوقف میشود دوباره ایجاد میگردند. بعد از یائسگی، آمنوره بهطور دائم ایجاد خواهد شد.
آمنوره ای که در زمانهایی غیر از مواقعی که گفته شد بروز میکند را باید بررسی نمود. در چنین مواقعی پزشک، شما را معاینه خواهد کرد و احتمالاً برایتان یک آزمایش حاملگی درخواست خواهد نمود. همچنین ممکن است برایتان درخواست سونوگرافی از تخمدانها و رحم، سیتیاسکن از غده هیپوفیز و آزمایش خون برای بررسی هورمونها شود.
درمان علت زمینهای ایجاد آمنوره، باعث خواهد شد که در اکثر موارد دوباره قاعدگیها ایجاد شوند. اگر علت ایجاد آمنوره را نتوان درمان نمود، تجویز هورمونها ممکن است برای ایجاد قاعدگیها مؤثر باشند. اگر فقدان قاعدگیها به علت استرس، کاهش وزن شدید و یا تمرینات ورزشی شدید ایجاد شده باشند، در صورت رفع این مشکلات، قاعدگیها نیز دوباره ایجاد خواهند شد.