عادات ماهانه نامنظم چیست؟ و تغییرات هورمونی چه تاثیری روی آن دارد؟
عادات ماهانه از هنگام بلوغ شروع میشود و تا زمان یائسگی ادامه دارد. میانگین دوره قاعدگی 28 روز است؛ اما اغلب 24 روز و گاهی 35 روز است. بعد از بلوغ، اکثر خانمها دارای دورههای قاعدگی منظمی میشوند و فاصله بین قاعدگیها تقریباً روزهای مشخصی هستند. بااینحال در بعضی از خانمها این دورههای قاعدگی نامنظم باقی میمانند. خونریزیهای قاعدگی بهطور طبیعی 2 تا 7 روز طول میکشد که میانگین آن در خانمها پنج روز است.
علل ایجاد عادات ماهانه نامنظم
تغییراتی که در طول مدت دورههای قاعدگی ایجاد میشود معمولاً به علت عدم تعادل موقت هورمونی است. بالا و پایین رفتن سطح هورمونها در طی بلوغ باعث میشود که عادات ماهانه از هنگام شروعشان اغلب نامنظم باشند. در چند ماه اول پس از زایمان و نیز در هنگام نزدیک شدن به سن یائسگی تفاوتهای زیادی بین الگوهای طبیعی خانمها در خونریزی قاعدگی وجود دارد.
عدم تعادل هورمونی در سایر مواقع (بهغیراز هنگام بلوغ، پس از زایمان و نزدیک شدن به یائسگی) بهوسیله عواملی مثل استرس، افسردگی و بیماریهای شدید و طولانیمدت ایجاد میشوند. همچنین تمرینات ورزشی شدید و کاهش زیاد وزن از علل شایع اختلالات هورمونی هستند که میتوانند باعث نامنظم شدن عادات ماهانه شوند.
گاهی اوقات نامنظم شدن عادات ماهانه ممکن است علامت اختلال در تخمدانها یا رحم باشد. برای مثال، در سندروم تخمدان پلی کیستیک که عدم تعادلی در هورمونهای جنسی وجود دارد و یا در آندومتریوز که قطعاتی از بافت لایهی پوشانندهی رحم در جای دیگری قرار گرفته و به سایر اعضاء موجود در لگن میچسبند، ممکن است اختلالاتی در عادات ماهانه رخ دهد.
در بعضی موارد، یک حاملگی غیرمنتظره باعث ایجاد خونریزیهای نامنظمی میشود که ممکن است بهآسانی با خونریزی عادت ماهانه اشتباه گرفته شود. یک خونریزی منفرد، به تأخیر افتاده و شدید، ممکن است به علت سقط جنین ایجاد شده باشد. اگر شما دچار یک خونریزی به تأخیر افتاده به همراه درد شدید شکمی هستید باید سریعاً به پزشک مراجعه نمایید؛ زیرا ممکن است این وضعیت به خاطر یک حاملگی خارج رحمی باشد. در بعضی موارد، علت عادات ماهانه نامنظم مشخص نمیشود.
درمان
عادات ماهانه نامنظم که به علت تغییرات هورمونی (که به هنگام بلوغ و یا بعد از زایمان ایجاد میشود) معمولاً با گذشت زمان، منظم خواهند شد. نامنظم بودن عادات ماهانه در خانمهایی که به یائسگی نزدیک میشوند درنهایت با متوقف شدن قاعدگیها، پایان مییابد. در تمام این موارد، معمولاً نیازی به درمان وجود ندارد. بااینحال اگر این مشکل طول بکشد و باعث ایجاد اختلال در زندگی فرد شود با مصرف داروها میتوان عادات ماهانه را منظم نمود. این داروها شامل قرصهای ضدبارداری برای خانمهای جوان و استفاده از هورمون درمانی برای خانمهایی که به سن یائسگی نزدیک میشوند، میباشد. عادات ماهانه نامنظم که به علت از دست دادن شدید وزن، انجام تمرینات ورزشی شدید، استرس و یا افسردگی ایجاد میشود را میتوان با غلبه کردن بر این مشکلات منظم نمود.
اگر هیچ علت واضحی برای عادات ماهانه نامنظم وجود نداشت، پزشک ممکن است درخواست انجام آزمایشهایی را بنماید تا شاید علت زمینهای آن پیدا شود. این آزمایشها شامل آزمایش حاملگی، آزمایش خون برای اندازهگیری سطح هورمونها و سونوگرافی از لگن برای بررسی تخمدانها و رحم میباشد. اگر یک علت زمینهای پیدا شد، با درمان آن باعث خواهیم شد که در اکثر موارد، عادات ماهانه منظم شوند.
(این نوشته در تاریخ 20 آگوست 2023 بروزرسانی شد.)