باروری چیست و دختران از چه زمانی بارور می شوند؟
نوزادان دختری که به دنیا میآیند دارای حدود 150 هزار تخمک نابالغ در تخمدانهایشان میباشند. تخمکها در تخمدانها نگهداری میشوند و تا هنگام بلوغ که میزان هورمونهای جنسی زنانه افزایش مییابند این تخمکها نیز بالغ نمیشوند. هرماه یکبار یک تخمک در مدت 14 روز در داخل فولیکولش به بلوغ میرسد و از تخمدان رها میگردد و از تخمدان وارد لولههای رحم میشود که به این فرآیند تخمکگذاری گفته میشود. این تخمک بعد از تخمکگذاری به مدت 24 ساعت در داخل لولههای رحم زنده میماند و فقط درصورتیکه در این مدت توسط یک اسپرم، بارور شود میتواند به بقای خود ادامه دهد. حدود 5 تا 6 روز طول میکشد که تخمک (چه بارورشده باشد و چه بارور نشده باشد) از لولههای رحم عبور کرده و خود را به رحم برساند. اگر تخمک، بارورشده باشد درنهایت جایی برای خود در پوشش دیواره رحم پیدا میکند.
بعد از هر بار تخمکگذاری، دیواره رحم ضخیمتر میشود و خود را آماده پذیرایی از تخمک میکند. تخمک سپس رشد کرده و به جنین تبدیل میشود. اگر تخمک بارور نشود به همراه مقداری از پوشش مخاطی و خون به خارج از مهبل ریخته میشود. این وضعیت را خونریزی قاعدگی (عادت ماهانه) مینامند.
چرخه بلوغ تخمک، تخمکگذاری و خونریزی قاعدگی در فواصل حدوداً 28 روزه اتفاق میافتد. در هنگام یائسگی که معمولاً در سنین بین 45 تا 55 سالگی رخ میدهد، تخمکها دیگر بالغ نمیشوند و از تخمدانها نیز رها نمیگردند. در این زمان، قاعدگیها متوقف شده و مرحله تولیدمثلی زندگی خانمها به پایان خود میرسد.
هورمونهای جنسی زنانه
تخمدانها هورمونهای استروژن و پروژسترون را تولید میکنند؛ اما ترشح این هورمونها تحت کنترل هورمون تحریککننده فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه کننده (LH) که از غده هیپوفیز در زیر مغز ترشح میشوند قرار دارند. هورمونهای جنسی مسئولیت کنترل رشد و نمو جنسی در هنگام بلوغ، چرخه قاعدگی و باروری زنان را بر عهده دارند. هورمون استروژن همچنین توزیع چربی در بدن را تحریک میکند که شکل بدن خانمها را موجب میشود. تغییراتی که در میزان هورمونهای جنسی در طی چرخه قاعدگی و در هنگام یائسگی ایجاد میشود بر روی خُلق و رفتار خانمها تأثیر میگذارد.
(این نوشته در تاریخ 20 آگوست 2023 بروزرسانی شد.)